Dzisiaj, gdy pracownicy są coraz bardziej wymagający – słusznie zresztą – rola lidera nabiera nowego znaczenia. Posiadanie misji lidera, czyli jasno określonego celu i wizji, wydaje się kluczowe zarówno dla budowania autorytetu, jak i tworzenia zdrowej kultury relacji w firmie. To ważne, bo pracownicy uznali na progu 2024 roku, że umiejętność budowania relacji jest jedną z trzech najważniejszych, nad którą szefowie powinni popracować. Ale czy każdy szef naprawdę musi mieć misję? Jakie korzyści z niej płyną, a jakie straty mogą wynikać z jej braku? Zanurzmy się w tym temacie, aby zrozumieć, dlaczego misja jest dla lidera fundamentem dojrzałego przywództwa.

Czym jest misja lidera?

Misja lidera to coś więcej niż cel biznesowy. To osobista deklaracja wartości, która określa, jakie zmiany lider chce wprowadzać w otoczeniu i jaki wpływ pragnie wywierać na ludzi. Można ją porównać do kompasu, który pozwala utrzymać właściwy kierunek w trudnych chwilach. Na przykład lider, którego misją jest „budowanie środowiska pracy, w którym ludzie czują się doceniani i mogą rozwijać swoje talenty”, staje się kimś więcej niż tylko menedżerem — staje się inspiracją.  Te słowa nie są przesadą. Coroczny raport “Edelman Trust Barometer” wskazuje znaczenie lidera jako naprawdę ważnego punktu odniesienia dla ludzi w ogóle. Nie doceniamy na co dzień tego znaczenia. 

Definicja misji lidera:

Misja to spójna wizja osobistych wartości i celów, które kierują  działaniami lidera podejmowanymi na rzecz zespołu, firmy i społeczeństwa. Ten społeczny aspekt jest miarą rozwoju osobistego, na pewnym etapie trudno nie angażować się w działania, które służą społeczności lub społeczeństwu, do którego należymy. 

Jak sformułować swoją misję?

To uproszczone acz trudne i głębokie ćwiczenie  dla chętnych. 

Każdy lider, niezależnie od doświadczenia, może zdefiniować swoją misję, wykonując 4 kroki. Dla wielu osób to mogą być kroki milowe. Wielu wciąż nie będzie na nie gotowymi, dla innych to może być po prostu zebranie tego, co naprawdę istotne w skondensowaną formę. 

Misja lidera – Etap 1

Zastanów się nad swoimi wartościami:

•  Co jest dla ciebie najważniejsze w życiu? 
•   Zapisz trzy kluczowe wartości, które definiują twoje podejście do przywództwa (np. uczciwość, rozwój, docenianie).
•   Pomyśl, jak te wartości znajdują odzwierciedlenie w twoich codziennych działaniach.

Podstawowa zasada dotycząca wartości to powiązanie ich z konkretnymi, charakterystycznymi dla nas zachowaniami. Bez odzwierciedlenia w działaniach wartości pozostają jedynie teoretyczną dywagacją, którą lubimy snuć na swój temat

Misja lidera – Etap 2

Zidentyfikuj swoje cele:

• Odpowiedz na pytanie: jaki wpływ chciałbyś wywierać na innych? 
•  Co chciałbyś zmienić w swojej firmie, branży lub społeczności? 
•  Przemyśl, jak twoje cele wpisują się w większy kontekst działalności organizacji.

Misja lidera – Etap 3

Ustal swoje motywacje:

• Zastanów się, dlaczego właśnie te wartości i cele są dla ciebie istotne.
•  Przeanalizuj, jakie doświadczenia życiowe cię ukształtowały i co sprawia, że angażujesz się w to, co robisz.
•   Co sprawia, że czujesz dumę i satysfakcję z bycia liderem?

Misja lidera – Etap 4

Sformułuj misję

• Połącz swoje odpowiedzi w jedno zdanie, które stanie się twoją osobistą deklaracją. 
• Przykład: „Moim celem jako lidera jest inspirowanie innych do rozwoju poprzez stworzenie środowiska opartego na zaufaniu i współpracy.”

Pobądż z tym zdaniem, zmieniaj je dopóty, dopóki nie poczujesz, że to o tobie. Czasem dojście do ostatecznego brzmienia zajmuje wiele tygodni i to jest OK. Zdolność sformułowania osobistej misji związana jest z poziomem samoświadomości, rozwojem, marzeniami.  

Co, jeśli nie masz misji?

Na dłuższą metę, brak jasno określonej misji może prowadzić do uczucia pustki i braku sensu w codziennych działaniach. Może się wydawać, że wszystkie starania są miałkie, a wysiłki rozpraszają się na wiele niepowiązanych celów. Liderzy bez misji często czują się zagubieni i zmagają się z decyzjami, które wydają się przypadkowe lub pozbawione większego sensu. W takich sytuacjach warto poświęcić czas na autorefleksję i wrócić do podstaw — zastanowić się nad swoimi wartościami i tym, co naprawdę jest dla nas ważne.

Perspektywa psychologiczna: wpływ misji na potrzeby lidera

Posiadanie misji lidera zaspokaja wiele kluczowych potrzeb psychologicznych, które wpływają na jakość życia i skuteczność w pracy:

1. Realizacja potrzeby sensu: Psychologia pozytywna, rozwijana przez Martina Seligmana, podkreśla, że poczucie sensu jest jednym z fundamentów dobrego samopoczucia. Lider z misją odczuwa, że jego działania mają głębszy sens, co wzmacnia jego motywację.

2. Budowanie odporności psychicznej: Misja działa jak kotwica w trudnych momentach. Gdy lider mierzy się z kryzysami, jasno określone wartości pomagają podejmować decyzje w sposób spójny i odważny. Nie oznacza to, że stres znika, ale po prostu zdecydowanie lżej podejmować trudne decyzje, wiedząc o sobie to, co najważniejsze. 

3. Poczucie wewnętrznego spokoju: Kiedy lider wie, dokąd zmierza, unika chaotycznych działań i wewnętrznych konfliktów. Posiadanie misji daje poczucie kontroli i stabilności nawet w obliczu wyzwań.

4. Zaspokojenie potrzeby uznania i doceniania: Lider działający zgodnie z misją naturalnie zyskuje szacunek innych, co wzmacnia jego poczucie własnej wartości i potrzebę przynależności. Staje się czytelny dla otoczenia. 

3 kluczowe korzyści z posiadania misji:

• Większy autorytet – Lider z misją budzi zaufanie. Ludzie naturalnie podążają za kimś, kto wie, dokąd zmierza. Badania przeprowadzone przez McKinsey w 2024 roku pokazują, że liderzy z jasno określoną wizją są postrzegani jako bardziej wiarygodni i skuteczni.
• Rozwój osobistej estymy – Misja nadaje sens działaniom lidera, co przekłada się na większą satysfakcję z pracy i wyższe poczucie własnej wartości. Liderzy, którzy widzą swoje działania w szerszym kontekście, rzadziej doświadczają wypalenia zawodowego.
• Budowanie kultury relacji w zespol – Misja lidera wpływa na kulturę organizacyjną. Kiedy lider działa w zgodzie ze swoimi wartościami, inspiruje zespół do współpracy i wzajemnego szacunku. Jak zauważa prof. Amy Edmondson w swojej książce „The Fearless Organization”, autentyczni liderzy tworzą przestrzeń, w której ludzie czują się bezpiecznie i mogą w pełni wykorzystać swój potencjał.

3 kluczowe straty, gdy misji brak:

Brak misji lidera może prowadzić do wielu negatywnych konsekwencji, jednak najwazniejsze z nich moim zdaniem to:

• Utrata zaufania zespołu: Pracownicy mogą postrzegać lidera jako osobę bez kierunku, co osłabia ich zaangażowanie.
• Brak spójności w decyzjach: Decyzje podejmowane bez jasnych wartości często są chaotyczne i sprzeczne, co demotywuje zespół.
• Wypalenie zawodowe: Liderzy bez misji częściej odczuwają frustrację i brak sensu w codziennej pracy.

Do posiadania misji trzeba dojrzeć

Dojrzałość do posiadania misji to proces, który wymaga samoświadomości i gotowości do refleksji. Psychologia behawioralno-poznawcza podkreśla, że liderzy dojrzewają do sformułowania swojej misji, gdy potrafią:

• Akceptować siebie:Zrozumieć swoje mocne strony i ograniczenia.
• Reflektować nad przeszłością: Wyciągać lekcje z własnych doświadczeń.
• Myśleć długoterminowo: Skupiać się na wartościach, które wykraczają poza doraźne korzyści.

Misja lidera a docenianie

Kiedy lider działa zgodnie ze swoją misją, naturalnie włącza w swoje działania docenianie innych. Zauważanie wysiłków pracowników, celebrowanie małych sukcesów i autentyczne wsparcie stają się codzienną praktyką. Podobnie jak uznanie dla współpracowników jako ludzi. To właśnie dzięki temu kultura relacji w firmie kwitnie i przynosi długofalowe korzyści.

Kiedy jest właściwy czas? 

Misja lidera to nie tylko deklaracja, ale życiowy kompas, który wpływa na każdą decyzję i każdą relację w firmie. Jej brak może prowadzić do chaosu i frustracji, ale jej posiadanie otwiera drogę do większego autorytetu, wyższego poczucia własnej wartości i budowania zdrowej “kultury relacji”. Niezależnie od doświadczenia, każdy szef może stworzyć swoją misję i uczynić z niej fundament swojego przywództwa. W końcu lider, który wie, dokąd zmierza, potrafi również skutecznie prowadzić innych — z docenianiem i szacunkiem dla każdego członka zespołu. każdy moment, w którym czujemy, że chcemy większego porządku i sensu w pracy, jest właściwym do tego, żeby zacząć nad swoją misją pracować lub choćby nawet o niej myśleć. 

Iwona Grochowska
psycholożka, liderka, propagatorka kultury relacji