Z szacunkiem proszę. Jak okazywać szacunek w pracy?
Szacunek między ludźmi to uczucie lub postawa wyrażająca głębokie uznanie i akceptację wobec innych osób. To gotowość do traktowania innych ludzi z godnością, życzliwością i zrozumieniem, niezależnie od ich różnic w pochodzeniu, przekonaniach, umiejętnościach czy sytuacji życiowej. Szacunek obejmuje także poszanowanie granic osobistych, autonomii i praw innych jednostek.
W relacjach międzyludzkich, szacunek manifestuje się poprzez szereg działań i postaw, takich jak uprzedzenia doświadczane bez wyroku, gotowość do słuchania i zrozumienia innych, brak agresji czy dyskryminacji, a także gotowość do współpracy i pomocy. To fundamentalna zasada w budowaniu zdrowych relacji społecznych, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym.
W kontekście pracy, szacunek między pracownikami, a także między pracownikami a przełożonymi, jest kluczowy dla dobrej współpracy, tworzenia pozytywnej atmosfery oraz zbudowania trwałych relacji zawodowych. Warto podkreślić, że szacunek jest wzajemny i budowanie go wymaga zaangażowania wszystkich stron. Zbyt często dzisiaj skupiamy się na ruchu jednostronnym: od szefa do pracownika, zapominając, że ta ważna, atmosfera w pracy, team spirit to nie są efekty magicznego działania szefa. Cudów nie ma.
Co więc składa się na szacunek w pracy?
Słuchanie z uwagą:
- poświęcaj czas na słuchanie opinii i pomysłów ludzi, z którymi pracujesz;
- unikaj przerywania i udzielaj pełnych odpowiedzi, wykazując zainteresowanie ich myślami;
Pułapka: wytrzymujemy średnio 5 sekund bez przerywania (niektórzy jeszcze krócej), “a ja mam tak”, “ja uważam”, “ja mam jeszcze gorzej”. Wszechobecne “ja, ja, ja” uniemożliwia nam często usłyszenie, co druga osoba chce przekazać.
Docenianie i wyrażanie uznania:
- publicznie doceniaj osiągnięcia i dobre wyniki ludzi, z którymi pracujesz;
- wyrażaj uznanie zarówno w sytuacjach dużych sukcesów, jak i w przypadku mniejszych wysiłków;
Pułapka: w pracy nie doszacowujemy pozytywnego wpływu na innych. W roli szefów projektujemy, że ludziom nie zależy na docenianiu. W roli pracowników, często sądzimy, że docenianie to obowiązek szefa, nie pamiętając, że wzajemnie bardzo silnie wpływamy na poczucie osobistej wartości.
Szacunek dla czasu:
- szanuj czas pracowników, unikaj nadmiernego przydzielania zadań, które mogą prowadzić do nadmiernego obciążenia;
- rozważ stosowanie elastycznych form pracy, jeśli to możliwe;
Pułapka: szefowie za wszelką cenę starają się kontrolować działania pracowników, sądząc, że to łatwiejsze w biurze. Często bardzo trudno przestawić się im na współpracę opartą na odpowiedzialności, a nadmiernie skupiają się na rozliczaniu z pojedynczych zadań, tracąc tę odpowiedzialność z oczu. .
Równość i sprawiedliwość:
- traktuj wszystkich ludzi równo, niezależnie od ich pozycji czy doświadczenia;
- podejmuj decyzje sprawiedliwie i unikaj faworyzowania jednych osób kosztem innych;
Pułapka: czasem wydaje się, że różnica w pozycji zawodowej usprawiedliwia rezygnację z równości. Tymczasem, jako ludzie, niezależnie od pozycji, jesteśmy sobie równi i dobrze sobie to uzmysłowić, przystępując do współpracy czy np. udzielania informacji zwrotnej.
Wspieranie rozwoju zawodowego:
- angażuj się w rozmowy o rozwoju zawodowym, pomagaj w ustalaniu celów i ścieżek kariery;
- udostępniaj zasoby i szkolenia, które wspierają rozwój umiejętności pracowników, ale przede wszystkim korzystaj z życzliwego feedbacku i dziel się swoją wiedzą i doświadczeniem, adekwatnie do sytuacji;
Pułapka: zdarza się, że korzystamy ze swojej wiedzy, by budować władzę nad drugim człowiekiem. Podlegamy też tzw “klątwie wiedzy” nie doszacowując wartości tego, co wiemy i umiemy.
Dostarczanie jasnych wskazówek:
- dostarczaj jasnych i zrozumiałych informacji na temat oczekiwań i celów, ćwicz stale umiejętność życzliwego, konstruktywnego feedbacku;
- zapewniaj regularne feedbacki, wskazując na mocne strony i obszary do poprawy;
Pułapka: wciąż zbyt często rezerwujemy przemyślany feedback na czas rocznych rozmów, zwanych “ocenami rocznymi”. Nie znajdujemy czasu i świadomie nie tworzymy przestrzeni dla rozwojowego, życzliwego feedbacku. Zamiast niego, często pod wpływem negatywnych emocji, dajemy upust frustracji i złości, pozbawiając w ten sposób rozmowę jakiegokolwiek znaczenia rozwojowego.
Szacunek dla równowagi pracy i życia prywatnego:
- daj ludziom możliwość utrzymania równowagi między pracą a życiem prywatnym i uszanuj ich troskę o tę równowagę;
- szanuj urlopy i dni wolne, unikaj przeciążania pracowników nadmiernymi nadgodzinami;
Pułapka: zdarza się przekraczać granice w obciążaniu ludzi pracą, zamiast pochylić się nad reorganizacją pracy w ogóle. Zdolności organizacyjne to jedna z 5 kluczowych kompetencji szefów, której niedosyt odczuwają pracownicy.
Drobne gesty uprzejmości:
- pamiętaj o drobnych gestach uprzejmości, takich jak wysyłanie podziękowań za dobrą pracę czy życzenia z okazji ważnych wydarzeń życiowych – tych zawodowych i osobistych;
Pułapka: wciąż skrzętnie oddzielamy życie prywatne od zawodowego, nie zwracając uwagi na osobiste sukcesy: obrona dyplomu, nowa umiejętność, urodziny dziecka czy pobicie osobistego rekordu w bieganiu. Mylnie sądzimy, że do tego, co wiąże się z życiem osobistym, nie powinniśmy mieć dostępu. Nie sądzimy też, że zwykłe “dzień dobry”, zapamiętanie imienia czy niespóźnianie się na spotkania ma bardzo duże znaczenie dla atmosfery szacunku.
Okazywanie szacunku w codziennej pracy to proces ciągły, który wymaga uwagi i osobistego zaangażowania wszystkich uczestników zawodowych sytuacji. Małe gesty i konsekwentne działania w tym kierunku mogą zbudować trwałą i zdrową kulturę organizacyjną.
Również okazywanie szacunku szefowi jest istotne dla budowania pozytywnych relacji zawodowych, budowania zaufania i przyczyniania się do harmonijnej atmosfery w pracy.